Topraklama Çeşitleri
Koruma topraklaması
Yüksek gerilim
tesislerinde insanları yüksek temas gerilimine karsı korumak için bir koruma
topraklaması yapılır. Bunun için işletme akım devresine ait olmayan , fakat bir
hata halinde gerilim altında kalabilen ve insanların temas edebilecekleri bütün
cihazların ve tesis elemanlarının madeni kısımları , topraklama iletkeni
üzerinden bir topraklayıcıya bağlanırlar. Alçak gerilim tesislerinde temas
gerilimine karsı koruma sağlamak için uygulanan çesitli metotlar arasında
koruma topraklaması da vardır:. Buna karsılık yüksek gerilim tesislerinde
tehlikeli temas ve adım gerilimlerine karsı koruma saglamak için en önemli
koruma metodu koruma topraklamasıdır
İşletme Topraklaması
Elektrik tesislerinde
işletme akım devresine ait bir noktanın topraklanmasına işletme topraklaması
denir. cihazların ve tesislerin normal işletmeleri için bu topraklama gerekir.
İşletme topraklamasının iki türü bulunmaktadır.
Yıldırım topraklaması
Obo Bettermann olarak
temel uzmanlık konularımızın başında gelen yıldırım topraklaması ;tesisleri
yıldırıma karsı korumak için,tüm dış yıldırımlık sistemlerinin,ag parafudr
sisteminin,yapının metal aksamlarının özel topraklama projelerini
kapsar.Yıldırım topraklaması da bir nevi koruma topraklamasıdır ve onun için
iki topraklama birbirlerine bağlanabilir.Yıldırım topraklamasının amacı,
elektrik tesislerine düsen bir yıldırımın sebep olduğu aşırı gerilim dalgasının
işletme araçlarına zarar vermeden toprağa iletilmesi,, insan hayatına zarar
vermeden ve bir yangına sebep olmadan toprağa atılarak zararsız hale
getirilmesidir.
Topraklamaların
birleştirilmesi
Topraklamaların birleştirilmesindeki temel amacımız iyi bir eşpotansiyel
sistemin sağlanmadır ancak bu noktada en önemli nokta projenin en baştan
itibaren doğru uygulanıp tüm ölçümlerin doğru yapılmış olmasıdır .Mevcut bir
yapının topraklama hatları sonradan birleştirilemez çünkü en başta projede
böyle bir tasarım yapılmadığı için büyük tehlike oluşabilir ve her ne olursa
olsun tesiste iç yıldırımlık sistemi zorunlu olarak kullanılmalıdır.Bir tesiste
koruma,işletme ve yıldırım topraklamaları bulunabilir.Koruma ve işletme
topraklamalarının bir kısmı alçak gerilim ve bir kısmı yüksek gerilim
tesislerine ait olabilirler. Bir tesiste bulunan çeşitli topraklamaların
birleştirilmesi bazı faydalar sağladıgı halde iyi projelendirilmediği takdirde
bazı zaralara da yol açabilirler. Topraklamaların birlestirilmesinin sağladığı
en önemli yarar , toplam topraklama direncinin düsmesidir. Böylece
topraklamaların daha ekonomik bir şekilde gerçekleştirilmesi mümkün olur.
Ayrıca farklı topraklamaların birleştirilmesi ile , bu topraklamalara bağlı
kısımlar arasında tehlikeli gerilim farklarının meydana gelmesi önlenmiş
olur.Topraklamaların birleştirilmelerinden doğan sakıncaların başında tehlikeli
potansiyel sürüklenmeleri gelir. Onun için ,65 V’dan daha büyük topraklayıcı
gerilimlerinin baş göstermesi halinde ,sıfır hatları , kablo mahfazaları , su
boruları , demir yolu rayları veya çitler üzerinden topraklayıcı geriliminin
müsaade edilmeyen büyük bir kısmının civara sürüklenip sürüklenmediğini ve çok
büyük temas ve adım gerilimlerinin meydana gelip gelmediklerini kontrol etmek
gerekir.
Birbirine bağlanabilecek
olan topraklamaların en önemlileri şu şekildedir.
1) Santrallerin, bağlama
ve transformatör istasyonlarının iç ihtiyaç tesisleri: Yüksek gerilim
topraklama tesislerinin içinde bulunan ve yüksek gerilim tesisleri tarafından
beslenen alçak gerilim tesislerinde bütün koruma ve işletme topraklamalarının
birleştirilmeleri gerekir.
2) Bir yüksek gerilim
topraklama tesisinin dışında bulunan alçak gerilim tesisleri: Böyle bir tesiste
koruma ve işletme topraklamalarının birbirine bağlanabilmeleri için asağıdaki
şartların gerçekleşmesi gerekir. Müşterek bir topraklayıcı tesisinde
topraklayıcı gerilimi 65 V’ u aşmamalıdır. Yüksek gerilim istasyonu sanayi
tesislerinin içinde veya kapalı bir binada bulunmalıdır.
3) Yıldırım topraklaması
, alçak gerilim tesislerinde hava hattına ait koruma iletkeni , transformatör
istasyonlarının ve bağlama tesislerinin topraklama tesisleri ile baglanırlar.
Ayrıca bina yıldırımlık tesislerinin koruma işletme topraklamaları ile
bağlanmasına müsaade edilir.Bu noktada İç Yıldırımlık sistemlerinin
kullanılması zorunludur.